Шинийн нэгэнд Шинэ Делийн төвд байх Хумаан хааны бунхад очлоо. Монголын маань үсэрсэн нэгэн дусал цус, тасарсан нэгэн тасархай мах - энэ хүн, түүний эцэг Бабур нь яах аргагүй монгол удмын хаад, ихэс дээдэс юм даа. Тэрбээр 1530-1539, 1554-1555 онуудад Энэтхэг дахь Монгол угсааны хаант улс болох Их Могулын хаан ор сууж байжээ. Их Могулын хоёр дахь хаан нь. Бабур хааны бунхан нь Кабулд байдаг юм байна.
47 метр өндөртэй 1000 гаруй акр талбай хамарсан энэхүү бунханыг 1570-1580 онд Хумаан хааны дурсгалд зориулн хайртай энэтхэг хатан нь бариулсан гэх. Персийн уран барималчийн зургаар бүтээсэн гэнэ. Улаан элсэн боржингоор голлон барьж, аварга том цагаан гантиг болон вааран гялтангаар чимэглэжээ. Нийтдээ эл хааны ойр дотныхоны 100 орчим шарил энд байдаг гэнэ.
Хосгүй сайхан бүтээл юм. Бабур болон түүний удмынхны Энэтхэг улсад бүтээж босгосон үй олон гайхамшигуудын зөвхөн нэг нь энэ юм.
Хумаан хаан болон түүний хүү Акбар, үр удам нь дундад зууны Энэтхэг улсыг бүтээн босгосон гэх агаад тэдний хийж бүтээсэн зүйлс их ажээ. Дэлхийн соёлын өвийн тусгай жагсаалтанд байдаг энэхүү Бунханыг л гэхэд өдөрт жуулчид хэдэн арван мянгаараа ирж үзэх юм. Гадны хүн 250 рупий (манайхаар 7800 орчим төгрөг) энэтхэгчүүд нь 10 рупийгээр үзнэ. Бид хоорондоо "Манайхан энэ сайхан бүтээн босголтоосоо нэгийг нь ч болов Монгол орондоо хийчихэж болоогүй юм байх даа. Тэгвэл мөн ч их хөрөнгө орж ирж байгаа даа. Зөвхөн Таж Махал-аас л гэхэд өдөртөө хэдэн мянгаар тогтохгүй доллар орж ирдэг гэнэ билээ" гэсэн шүү юм хэлцээд л... Нээрээ жаахан битүүхэн харуусал төрсөнийг нуух юун. Манай өвөг дээдэс их л олон газар, их л олон гайхамшгийг бүтээн босгосон байх юм. Хятадад Хубилай хааны ордон, одон орон судлалын төв, Монгол баатруудын хөшөө, Дундад Азид бол Цагаадайнхны үр удмын үлдээсэн олон юм байна, Арабын ертөнцөд ч мөн цөөнгүй бий, энэ Энэтхэгт л гэхэд Их Могулуудын хийж бүтээсэн, босгосон зүйлс асар их ажээ.
Дашрамд энэ Хумаан хаан өөрөө маш сайн зураач төдийгүй уран барималч, эрдэмтэн, одон оронч хүн байжээ. Түүний амьдрал ээдрээтэй хүнд бэрх.
Дараа нь Бабурынхны тухай дэлгэрэнгүй бичлэг оруулна аа.
5 comments:
Монголчууд ч гайхамшгийг бүтээсэн л дээ. Төр улсаа яаж байгуулахыг ч зааж өгсөн улс.
Монголчууд ч гайхамшгийг бүтээсэн л дээ. Төр улсаа яаж байгуулахыг ч зааж өгсөн улс.
Сайхан бичлэг унших нээ. Хүлээгээд суучнаа.
Аааяа ёстой гоё хэвжийнэээээ. Бичлэг хүлээгээд л суужийна дааа
end ochij uzsen goe l yum bilee. Za ter haad ch mongol geheesee tsaad talruugaa setgel sanaa, soel zanshil, shashin yas tsus n hurtel shingechihsen baisan yum shig baigaamdoo. 2,3-n zuun jil bolohod uusaad MUunh huh tenger bish Allah gedeg, mongol bish enetheg arab heleer l yaridag bolohoos yahav. Tegeed ch tuhain bariulsan haaniih n nertei l bolohoos jiriin irged l barij bosgoj baigaa, manai mongolchuud tiim yum bariad suuj baihgui morin del deeguur niseed l yavj baisan biz.
Post a Comment