Wednesday, June 15, 2011

Дурсамж - талархал

Аав маань 2007 онд Чикаго-д өвөлжсөн юм. Дурсамжаа бичиж байгаа гээд юм бичээд сууж байгаа харагддаг байсан. Интернэтээр ороод нэг залуутай холбогдоод жижигхэн товхимол хэвлүүлэхээр болсон гэлээ. Эгчийнхээр нэг орсон чинь бичээд дуусчихсан, одоо э-майлаар явуулах хэрэгтэй гэнэ. Тэр үедээ нэг нь бичээд өгчих байх, болохгүй бол дараа нь гэсгээд гараад явлаа. Ингээд ер нь удаа ч үгүй л санагддаг юм. "Эргэн дурсахуй" ном нь ирчихсэн, Америкт хэвлүүлсэн номтой, нутагтаа очно гээд бөөн баяр. Сонсохноо гар бичмэлээ нөгөө хүн рүүгээ явуулж бичүүлээд хэвлүүлсэн байсан юм даа. Ичих шиг болж билээ. Аавыг минь ингэж баярлуулсан хүн бол Блүүмингтон хотноо ажиллаж амьдарч байсан Номинчимэд багш юм. Аав минь өнгөрсөн жил өөд болсон. Үлдсэн юмыг нь харж янзалж байгаад ганцхан хувь үлдсэн тэр товхимлыг нь хараад өөрийн эрхгүй олон жилийн өмнөх тэр гэгээлэг дурсамж огшоод ирлээ. Нүүр тулан уулзаж байгаагүй ч сэтгэлд минь нэр нь үлдсэн Номинчимэд багшдаа хэлэх сайхан талархлын үг олдохгүй байна. Баярлалаа. Тэр номноос илүү сайхан бэлэг аавд минь байгаагүй гэдэг шүү.
Ингээд дундах нэгэн шүлгээр нь төгсгөе дээ

Аавын өчил


Санаж сэдэх ухаан сар хоногоор хомсдлоо
Сийрч бууралтсан үс цаг мөчөөр шингэрлээ
Холын бараа үзэх нүдний хараа бүдгэрлээ
Хоногийн тоогоо дуустал ач нараа хөтөлнөө

Намрын шөнийн салхи хаяа дэрлэн жиндүүлнэ
Нас тоолсон амьдрал яахын аргагүй дуусна
Найраг дууны аянд сэтгэл хөөрдөг нь өнгөрч
Наян насны ачаа даанч их хүндэрлээ

Чонон сайран явалт минь аль хэдийнээ саарсан
Чогчого бүдрэх чулуунд тээглэж унах нь холгүй болж
Сэхүүн дэвэргэн зан минь хэвээр байгаа боловч
Сэдэж хийх ухаан амны хийгээр урсана

Барааны холоос сүндэрлэх Хөвсгөлийн цэнхэр уулс
Байгалийн тансаг бүрдсэн Булнайн халуун рашаан
Буурлын үеэс шүтсэн онгон догшин газарт
Бодлынхоо цээрийг гаргаж охиныхоо өмнөөс мөргөнө

Мөрөн голын ус зайрмаглах тэр үес
Мөст сарьдгийн орой бууралтахын цагт
Мөнх нойрссон та хоерынхоо хойноос
Мөдхөн би залран очих болноо.


Аврора Иллиной муж улс
2007оны 3- сар Санжаагийн Дагвадорж

Дурсамж талархлыг бичсэн Дагвадоржийн Отголт


Гүн эмгэнэл илэрхийлье. Б.Номинчимэдээс

2008 Онд Блүүмингтоноос Монголдоо ирээд удаагүй байсан санагдана. Өглөө эрт ажил дээрээ сууж байтал утас дуугарч, жижүүр "Нэг хөгшин таньтай уулзая" гэж байна гэв. Тэр хөгшин нь Дагвадорж гуай байсан юм. Нэг шил виски цүнхнээсээ гаргаж ирэхэд нь би учиргүй сандарч, ичиж билээ. Уг нь хөгшин над дээр биш би л хөгшин дээр вискитэй очих учиртайсан. АНУ-д байхад 2007 онд бид хоёр олонтаа утсаар ярилцаж , Чикагогийн ойролцоо байх нэгэн дагавар хотод байх тэднийд би зочилж, хожим надад шуудангаар дурсгалын зүйл илгээж байсансан. Ингэж бид хоёр уулзаж, ярилцаж, хуучнаа дурсаж, дараа нь би Сансарт байх хөгшний гэрт нь зочилж билээ. Урт удаан амьдрахдаа хүнд хэцүү олон сорилыг давсан, сонирхолтой бахархам сайхан намтар түүхтэй, зөв ухаарлыг үг бүхэндээ шингээсэн буянтай сайхан хөгшин байсан даа. Наян нас давсан гэхээргүй ануухан, ухаан санаа саруул, хамгийн гол нь их залуу сэтгэлгээтэй. Хөгшин бид хоёрын хооронд даруй 40 гаруй насны зөрөө байсан ч бид бие биенээ ойлгож, дотно сайхан ярилцаж, нөхөрлөхөд ер саад болоогүй. Дараа нь бас хоёронтоо утсаар холбогдож, миний зүгээс номыг нь дахин хэвлүүлж өгөх тухай ярилцаж байсан юм. Харин сүүлийн жил гаруйн хугацаанд ойр зуур ажилдаа түүртсээр хөгшинтэйгээ холбоо барьсангүй тасарсан байна. Харин Д.Отголтын "Дурсамж талархал" дээрээс хөгшнийг өнгөрсөн жил бурхан болсныг сонсоод гүнээ харамсан гашуудав. Дахиад нэг уулзчих минь яав даа гэж.

Хөгшний надад өөрийн гараар бичиж өгсөн дурсгалын үгстэй ном одоо ч миний ширээний нүдэнд байж байна даа. Хөгшний үр хүүхдүүдэд нь гүн эмгэнэл илэрхийлье.

4 comments:

Arsun said...

Номин андад талархаж байна. Ингэж нэг хүртээмжтэй амьдрах юм сан.

Otgolt said...

Өө за за.Та нар чинь сайн найзууд болцгоосон юм байна.Аав минь аргагүй их баярласан . Бид тусалж дэмждэг нэгэндээ баярласнаа хэлэх сөхөөгүй л их л мундаг хүмүүс болчих юм даа. Сэтгэл нь ариун тунгалаг байвал үйлс нь өөдрөг гэж үнэн үг шүү

Я.Баяраа said...

saihan yumaa.
duuren amidral.

A.Амарсайхан said...

Хүнд урам өгөх шиг сайхан зүйл үгүй