"Бхагавадгита"-гийн тайлбарт Оюуны эрэл нь Сүмбэр уул лугаа адил юм. Бэл хаяагаараа хичнээн олон зам жим байна вэ, оргил өөд өгсөх тусам тэдгээр зам жимүүд нэгдэж нийлсээр цөөрдөг. Тэгээд оргил хэмээх нэг л цэгт эцэст нь уулздаг. Үүн лугаа адил оюуны эрлийн эхэлж гарах гараа нь үй түмэн байна. Муруй, тахир, тойруу, унаж босож, уруудаж өгссөн, тойрч мушгирсан, эгц шулуун гэх мэт. Эцэст нь хүрч чадвал нэг л цэгт очино оо гээд. Би яг өгүүлбэрээр нь санахгүй ч ерөнхий агуулга нь ийм...
Манай Монголчуудын Ертөнцийг үзэх үзэл үүнтэй адил байсан нь Их гүрний үеийн Төрийн шашны бодлогоос харагддаг. Ихэнхдээ тухай цаг үед Христийг ивээхээр "Өө, энэ эзэн Монголчууд чинь Христ шүтлэгтнүүд байна" гэж баясах, Лалын шашинтнуудыг чөлөөтэй байлгаж, татвараас чөлөөлөхөөр тэд нь мөн өөрийнхөөрөө ойлгож баясах... Тэнгэр үзэл буюу Монголчуудын Ертөнцийг үзэх үзлийн нэлээд тодорхой илрэл нь Мөнх хаан хэд хэдэн шашны зүтгэлтнүүдийг цуглуулж, мэтгэлцээн хийсэн үед хэлсэн үг юм. Ер тийм мэтгэлцээнийг үе үе хийдэг байсан шиг билээ. Тэгэхэд Мөнх хаан яг дээрх "Бхагавадгита" сударт өгүүлсэнтэй адил утгаар санаагаа илэрхийлсэн. Ард түмэн бүрд өөрийн зам мөр бий. Түүнээ сахь гээд гарын таван хуруугаар жишээлж байгаад хэлдэг. /Харамсалтай нь удалгүй манай хаадууд маань эзлэн суусан бүс нутгийнхаа шашинд орж, энэ өндөр түвшинд хүрсэн сэтгэлгээнээсээ ухарсан харагддаг. Бэрх лалын шашинд, Ил хаад эхэндээ Христ талдаа нааштай байснаа мөн Лалын шашинд, төв Монголд хожим Шарын шашинд гэх мэтээр/
Одоо ингээд хэлчихээр Мөнх хаан "Энэтхэгийн Вед шүтлэгтэн байгаагүй. Битгий хадуур" гээд загнаад унав даа. Уг санаа нь Мөнх хаан хийгээд Бхагадавгитагийн танин мэдэхүйн хүрсэн ойролцоо түвшний тухай яриа юм.
ОШО багшийн номд ч мөн яг ийм санаа яваа. Адил түвшинд хүрсэн буюу Сүмбэр уулын их өндөрлөгт байна л гэж би ойлгож байна. Оргил өөд өгсөж л буй бол мөн чанар адил. Муруй, хазгай, эгц, тойруу л гэж бий. Тэр өөр өөрийн зам мөр нь өөртөө л зөв. Тийм л заяагдсан байна. Тэр нь буруу, энэ нь зөв гэх нь утгагүй хэрэг. Харамсалтай нь миний л зам зөв, чинийх буруу гээд муйхарлаад ирэхээрээ л өгсөлт биш зогсолт болчихно. Танин мэдэхүйн зам мөр биш, үгүйсгэл, хийрхэл болчихно. Харамсалтай нь олонхи шашинтнууд энэ хязгаар дээр ирээд дээш явахаа байчихдаг, гацчихдаг. Зөвхөн манай шашин л агуу, зөвхөн манай зам мөр л туйлийн үнэн гээд тас зогчихно. Ингэж л буй бол тэгээд эрэл төгсөж байгаа нь тэр. Тэгээд л бусдыгаа ландармууд, буруу номтнууд, хар шүтлэгтнүүд, төөрөлдөгсөд гэх мэтээр нэрлэж, үл тэвчиж, бүр энэ нь хэтрэхээрээ хядалцаад эхэлдэг. Их цус, хядлагаа шашин бурхныхаа тусын тулд хэмээн зөвтгөдөг. Юуных нь бурхан, юуных нь шашинтан байхав. Зүгээр л хийрхэл, туйлшрал.
Ингэхэд хүн төрөлхтний түүхэнд гарсан хэдэн мянган дайн тулааны нэлээд нь энэхүү шашны хийрхэлээс үүтгэлтэй байдаг. Өнөөдрийн ISIS нэг тод жишээ байна. Хэт туйлширсан, хэт даврагч үзэлтнүүд... Хүний хоолой огтлохоо эзэн бурхныхаа тусын тулд гэж тэд үзэцгээж байна.
Монголын Их хааны үед манай хаад аль ч үндэстний шашинтанд хүндэтгэлтэй хандаж, үл шүүмжилж, үл тэвчих үзэл гаргадаггүй байсан нь дээрх мэт танин мэдэхүйн учиртай. Харин түүхчид энэ үзэгдлийг огт өөрөөр, зүгээр л стратеги, ов заль л гэж тайлбарлаж ирсэн. Тухайн үндэстнийг дагуулахын тулд шашныг нь ашигласан л гэж үздэг. Энэ бол зүгээр л өнөөх мухар сохор үзлийнх нь илрэл болно.
Уг нь энэ орчлон нэгдмэл юм байгаам шүү дээ гээд физикчид хэлээд байна. Дээд оюунтнууд нь номлоод байна. Хатуу зөөлөн хоёр уг нь цулдаа нэг байсан гэдэг. Ертөнцийн энэ олон өнгө, хар цагаан нь хүртэл угтаа нэг л өнгө гэдгийг дунд сургуулийн физикийн хичээлд уг нь заадагсан. Монголчуудын уламжлалт ухаанд "Сайн муу нийлж байж сав ертөнц дүүрдэг" гэсэн том ухаан бий.
Нэгдмэл гэсээр байтал миний чиний үзэл шашин, зөв буруу гээд түмэн салгаад хаячих нь мунхаглал.
Өчигхөн Шашинтан хийгээд чөлөөт оюун сэтгэлгээ хоёрын 7 ялгааны тухай пост би шейрлэсэн дээ. Тэнд нэлээд зүйлийг тодорхой өгүүлсэн бий.
Манай Монголчуудын Ертөнцийг үзэх үзэл үүнтэй адил байсан нь Их гүрний үеийн Төрийн шашны бодлогоос харагддаг. Ихэнхдээ тухай цаг үед Христийг ивээхээр "Өө, энэ эзэн Монголчууд чинь Христ шүтлэгтнүүд байна" гэж баясах, Лалын шашинтнуудыг чөлөөтэй байлгаж, татвараас чөлөөлөхөөр тэд нь мөн өөрийнхөөрөө ойлгож баясах... Тэнгэр үзэл буюу Монголчуудын Ертөнцийг үзэх үзлийн нэлээд тодорхой илрэл нь Мөнх хаан хэд хэдэн шашны зүтгэлтнүүдийг цуглуулж, мэтгэлцээн хийсэн үед хэлсэн үг юм. Ер тийм мэтгэлцээнийг үе үе хийдэг байсан шиг билээ. Тэгэхэд Мөнх хаан яг дээрх "Бхагавадгита" сударт өгүүлсэнтэй адил утгаар санаагаа илэрхийлсэн. Ард түмэн бүрд өөрийн зам мөр бий. Түүнээ сахь гээд гарын таван хуруугаар жишээлж байгаад хэлдэг. /Харамсалтай нь удалгүй манай хаадууд маань эзлэн суусан бүс нутгийнхаа шашинд орж, энэ өндөр түвшинд хүрсэн сэтгэлгээнээсээ ухарсан харагддаг. Бэрх лалын шашинд, Ил хаад эхэндээ Христ талдаа нааштай байснаа мөн Лалын шашинд, төв Монголд хожим Шарын шашинд гэх мэтээр/
Одоо ингээд хэлчихээр Мөнх хаан "Энэтхэгийн Вед шүтлэгтэн байгаагүй. Битгий хадуур" гээд загнаад унав даа. Уг санаа нь Мөнх хаан хийгээд Бхагадавгитагийн танин мэдэхүйн хүрсэн ойролцоо түвшний тухай яриа юм.
ОШО багшийн номд ч мөн яг ийм санаа яваа. Адил түвшинд хүрсэн буюу Сүмбэр уулын их өндөрлөгт байна л гэж би ойлгож байна. Оргил өөд өгсөж л буй бол мөн чанар адил. Муруй, хазгай, эгц, тойруу л гэж бий. Тэр өөр өөрийн зам мөр нь өөртөө л зөв. Тийм л заяагдсан байна. Тэр нь буруу, энэ нь зөв гэх нь утгагүй хэрэг. Харамсалтай нь миний л зам зөв, чинийх буруу гээд муйхарлаад ирэхээрээ л өгсөлт биш зогсолт болчихно. Танин мэдэхүйн зам мөр биш, үгүйсгэл, хийрхэл болчихно. Харамсалтай нь олонхи шашинтнууд энэ хязгаар дээр ирээд дээш явахаа байчихдаг, гацчихдаг. Зөвхөн манай шашин л агуу, зөвхөн манай зам мөр л туйлийн үнэн гээд тас зогчихно. Ингэж л буй бол тэгээд эрэл төгсөж байгаа нь тэр. Тэгээд л бусдыгаа ландармууд, буруу номтнууд, хар шүтлэгтнүүд, төөрөлдөгсөд гэх мэтээр нэрлэж, үл тэвчиж, бүр энэ нь хэтрэхээрээ хядалцаад эхэлдэг. Их цус, хядлагаа шашин бурхныхаа тусын тулд хэмээн зөвтгөдөг. Юуных нь бурхан, юуных нь шашинтан байхав. Зүгээр л хийрхэл, туйлшрал.
Ингэхэд хүн төрөлхтний түүхэнд гарсан хэдэн мянган дайн тулааны нэлээд нь энэхүү шашны хийрхэлээс үүтгэлтэй байдаг. Өнөөдрийн ISIS нэг тод жишээ байна. Хэт туйлширсан, хэт даврагч үзэлтнүүд... Хүний хоолой огтлохоо эзэн бурхныхаа тусын тулд гэж тэд үзэцгээж байна.
Монголын Их хааны үед манай хаад аль ч үндэстний шашинтанд хүндэтгэлтэй хандаж, үл шүүмжилж, үл тэвчих үзэл гаргадаггүй байсан нь дээрх мэт танин мэдэхүйн учиртай. Харин түүхчид энэ үзэгдлийг огт өөрөөр, зүгээр л стратеги, ов заль л гэж тайлбарлаж ирсэн. Тухайн үндэстнийг дагуулахын тулд шашныг нь ашигласан л гэж үздэг. Энэ бол зүгээр л өнөөх мухар сохор үзлийнх нь илрэл болно.
Уг нь энэ орчлон нэгдмэл юм байгаам шүү дээ гээд физикчид хэлээд байна. Дээд оюунтнууд нь номлоод байна. Хатуу зөөлөн хоёр уг нь цулдаа нэг байсан гэдэг. Ертөнцийн энэ олон өнгө, хар цагаан нь хүртэл угтаа нэг л өнгө гэдгийг дунд сургуулийн физикийн хичээлд уг нь заадагсан. Монголчуудын уламжлалт ухаанд "Сайн муу нийлж байж сав ертөнц дүүрдэг" гэсэн том ухаан бий.
Нэгдмэл гэсээр байтал миний чиний үзэл шашин, зөв буруу гээд түмэн салгаад хаячих нь мунхаглал.
Өчигхөн Шашинтан хийгээд чөлөөт оюун сэтгэлгээ хоёрын 7 ялгааны тухай пост би шейрлэсэн дээ. Тэнд нэлээд зүйлийг тодорхой өгүүлсэн бий.
No comments:
Post a Comment