Анон-д хэлэх зүйл байна.

“Түүх биднээр тохуурхаж байна” нийтлэлд маань АНОН доорх коммет үлдээжээ.

“ta bol kommunist hun baina lee shde. Amerikd baisan baijiij amerikd durgui, niigmiig ni shuumjldeg murtuluu amerikiin amidral saihniig magtdag neg tiim complextei. Huviin umchiig uzen yaddag buhniig turd bnuhniig niigemd gedeg ter uyeiin uldegdel bailaa shde. AN MAN hoyor hoyulaa muuhai avilgach ch neg ni arail huviin ezemshiliig chuluut ursulduuniig demjdeg joohon heseg ni baidag yum shuu dee”

Эрхэм АНОН-ын энэхүү дүгнэлтээр бол би өөрийгөө танихгүй болчих нь байна. Бага гэлтгүй түр зууртаа иймэрхүү хариу өгөхөөс... Түүхийн тохуурхлын тухай дахиад бичнэ.

Нэгд:

Би Америкт, Америкийн жирийн ард иргэдэд хайртай, тэдний энгийн хээгүй нээлттэй зан чанар, соёлыг хүндэтгэдэг, тэндэхийн байгал, цаг агаарт би дассан, надад таалагддаг. Одоо дахиад ч очино. Үр хүүхдүүдээ ч тэнд сургана гэж бодож байгаа. Би Америкийн нийгмийг шүүмжлээгүй. Тэр бүү хэл Америкийн боловсролын системд манайхан санаа авмаар сайхан зүйлс байгаа талаар “Аав охин хоёрын яриа буюу Монголын боловсролын шинэчлэл” нэртэй гурван  цуврал бичиж нийтлүүлсэн. (Энд бас нэг гажсан ойлголт ажиглагддаг нь энэ 3 цуврал нийтлэлийн дараа олон хүн “Чи америкийг хэт шүтлээ. АНУ-ын боловсролын систем тийм сайн нь биш” гэж шүүмжилсэн, зарим нь бүр утсаар, майлаар дарамтлах шахуу юм болж билээ. Би эдгээр бичлэгүүд дотроо АНУ-ын Боловсролын системийг хамгийн сайн нь гэж огтоос бичээгүй, зөвхөн тэндээс бид санаа авчих ийм ийм давуу талууд байна л гэдгийг бичсэн юмсан. Ярилцаж буй ярианыхаа үндсэн санааг ойлгохгүйгээр нэг үг, өгүүлбэр төдийг ойлгочихоод улайраад дайрчихдаг сэтгэлгээг одоо яалтай ч...)

http://greathistory.blogspot.com/2009/07/3.html

http://greathistory.blogspot.com/2008/10/2.html

http://greathistory.blogspot.com/2008/10/1.html

Гэхдээ аливаа нийгэмд заавал сүүдэртэй тал байдаг. Тэрийг нь бол шүүмжилж болно биз дээ, шүүмжилхээр бол хэн нэгнээс зөвшөөрөл авах ёстой юу?

Харин би Америкийн төрийн гадаад бодлогод, ялангуяа бусад жижиг буурай улс орнуудын хувь заяанд хэт хөндлөнгөөс оролцдогт нь дургүй. Нефтийн төлөө, ашгийн төлөө газар бүр цус урсгадагт нь дургүй. Түүнийг шүүмжилж болох уу? Энэ хооронд их зааг ялгаа бий шүү, Үүнийг олж хараасай гэж хүсэж байна.

Хоёр:

Намайг хувийн өмчийг үзэн яддаг гэж хэрхэн ямар үндэслэлээр дүгнэж буйг нь ойлгохгүй байна. Би хэний хувийн өмчийг очиж хураана гэж дөвчигнөснөө, хувийн өмчийг устга гэж уриалснаа огт санахгүй, тэр бүү зүүдлээ ч үгүй санагдана. Харин ч манай энэ хийрхүү ардчилагчид бол хэрвээ 1930-аад онд төрсөнсөн бол жинхэнэ ногоон малгайтнуудын бууны нохой болчихсон, “Алив энэ муу фиидалийг би буудчихая” гээд хүний өмнүүр гүйж явахаас огтхон ч сийхгүй хүмүүс. Яагаад гэвэл тэд мөн чанараараа тийм юм. Учир зүйг ойлгодоггүй, хийрхдэг, улайрдаг, анархи байдлаа ардчилал гэж ойлгодог тийм хүмүүс их олон бий дээ. Ер нь ийм хүмүүс цаг үе бүрд байдаг л юм байна. За тэр яахав.

Аливаа зүйл хэрээс хэтрэхээрээ эмгэг болдог. Өнгөрсөн 20 жилд хувийн өмчийг, хувиа бодох үзлийг хэт тахин шүтсэнээс болж нийгмийн олон эмгэг бий болсныг шүүмжилснээс биш хувийн өмчийг шүүмжлээгүй билээ. Нөгөө талаар өнөөгийн манай томоохон өмчтөнгүүд олонхидоо луйвар, авилгын замаар хөрөнгө хураасан. Хатуу хэлбэл манай үндэсний хөрөнгөтнүүдийн цуглуулсан доллар бүрээс луйвар, авилга үнэртэнэ. Заримаас нь цус хүртэл үнэртэнэ. Үүнд ганц би биш өөрөө ч дургүй байгаа гэж бодож байна. Түүнээс биш шударга хөдөлмөрлөж, амьдралаа босгож байгаа мянга мянган хүмүүсийн тухай огт яриагүй. Энэ бүхнийг задалж бичих аваас дахин нэг нийтлэл бүү хэл бүтэн ном ч гарч болно. Одоо түүхийн болоод хүүхдийн сонгодог зохиолуудтай зууралдаад энэ талаар тухтай суух цаг зав муутай байна. Ер нь бол бичнэ. 90 оноос нэг айхтар том туйлшрал, эндүүрэл явсан нь бүх юм хувьд оччихвол л сайхан болчихдог гэсэн хийрхэл юм. Энэ хийрхэл их олон гажуудлыг үүсгэсэн. Бүх юмыг хувьчилчихаар сайхан болчихдоггүй. Төрд тодорхой хяналт, чиглэл, бодлого, төлөвлөлт гэж байх учиртай, тэгж байж эмх журам бий болно. Эмх журамтай байж хөгжил бий болно. Түүнээс биш төрд бүхнийг буцаах тухай би огт дурдаагүй.

Нийтлэг эрх ашгийг эрхэмлэх тухай би нэг бус удаа бичсэн. Ингээд бичихээр намайг хувийн өмчийг үзэн ядагч гэж хараад байгаа бол хөгийн л байна. Уг нь нийтлэг эрх ашгийг эрхэмлэхгүйгээр улс үндэстэн хэзээ ч оршин тогтнодоггүй юмсан. Өнөөгийн энэ улс төрчид, гүн ухаанчдад, ялангуяа улс төрд хөл тавьж буй залууст “Түүхээ сайн судалж мэд. Түүх мэдэхгүйгээр улс төрийн тулхтай ул сууртай яриа, гүн ухаан байдаггүй” гэж хэлмээр санагддаг. Сүүлийн хорин жилийн улс төр бол уламжлал гэж мэддэггүй, тэр ч бүү хэл улс төр ч гэж мэддэггүй тийм “улс төр” байсан. Адгийн хуйвалдаанаа улс төр хийлээ гэж ойлгодог...

Нэг туйлийг нь шүүмжлэхээр нөгөө туйл дээр нь аваачиж ойлгодог энэ сэтгэлгээнийхээ эмгэгийг эргэж харах хэрэгтэй болов уу? Энэ мэт учир зүйг эргэцүүлэх чадваргүй, туйлширсан үзэл бодлоос болоод ардчилал уг утгаараа хэрэгжихгүй байна. Ялангуяа АН-ыг  шүүмжилхээр ардчиллын эсрэг үзэлтэн, коммунист болж харагдаад байдаг нь инээдтэй ч, эмгэнэлтэй ч хэрэг юм.

Гурав:

АН, МАН хоёр хоёулаа авилгач, алийг нь ч нэгнээс илүүд үзэхэд хэцүү. Тэр хувийн эзэмшлийг, чөлөөт өрсөлдөөнийг арай илүү дэмждэг гэдэг нь АН-ын суурь үзэл баримтлал болох Либерал үзэл санаатай л холбоотой, гэвч энэ хоёр намд аль аль нь өөрийн суурь үзэл санаа, зарчмыг баримталж буй нь огт байхгүй, Олон жишээ баримтууд бий шүү дээ. Яг өнөөдөр бол би МАН-аас нэр дэвшигчийн дэмжиж байгаа болохоор МАН-ыг дэмжээд байгаа юм шиг харагдаад байгаа байх. Бат-Эрдэнэ нэр дэвшигчийн цаана МАН гэж нэг айхтар мангас байгааг нь бодохоор дэмжмээргүй, гэвч миний харж байгаагаар бол нийгмийн талцлыг сааруулахад төвч, голч нуруутай хүн нь илүү юм. Элбэгдоржийн авилгалтай тэмцэж байгаа нь сайн хэрэг, гэхдээ зөвхөн өрсөлдөгчидтэйгээ тэмцээд байгаа нь тэмцэхгүй байснаасаа илүү хортой. АН огт авилгалгүй цэвэрхэн газар уу, үгүй...

Ингэж авилгалын эсрэг тэмцлийг улс төрийн ашиг хонжоо болгосноор өширхөл, нийгмийн талцлыг бүр гааруулж байна. МАН-ын цусан өшөө зангидсан залуус хэрвээ дараагийн сонгуулиар гараад ирвэл (гарах магадлал 50-иас илүү хувьтай) эргүүлээд өшөөгөө авахгүй гэх магадлал бараг 00-тэй тэнцүү. Ингээд улс төрийн гол хоёр намын эцэс төгсгөлгүй бөгөөд утга учиргүй өширхөл нийгмээ улам хагалан бутаргах аюултай.

Тэгээд ч Ерөнхийлөгч бол улс орны эцэг шиг хүн. Эцэг хүн нэг хүүхдээ хойт эцэг шиг нь ад үзээд, нөгөөгийнх нь булхайг толгойг нь илж өнгөрөөгөөд байвал тэр айл гэрт лав л аз жаргал гэж байхгүй. Түвшин, ноён нуруутай хүн айл гэрийн хойморт сууж байхад үр хүүхдүүдийн сэтгэл санаа ч аяндаа тэгшрээд, ажил үйлс нь ч өөдрөг болоод явчихдаг юм. Мөн Элбэгдоржийг дэмжихгүй байх өөр үндэслэл олон бий. Тэр бүхний тухай дараагийн нийтлэлд гаргаж бичье.

Түүнээс биш МАН-ын авилгалчдыг өмөөрөөд байгаа ч юм биш, авилгалтай битгий тэмц ч гээд байгаа юм биш. Дээрх комметод бичсэн логикоор бол ингээд ойлгочих магадлал өндөр байна шүү.

Уг нь хувийн өмчөө хэрхэн дэмжих вэ, ямар түвшинд төрийн оролцоог барих вэ, хөгжлийн концепци маань ямар байх вэ гэдэг талаараа маргалдаж, үзэл онолоо ард түмнийхээ өмнө уралдуулж байх учиртай намууд мафийн өширхөл маягтай тэмцэлд орж байгааг олж харахгүй байна уу? Үүнийг шүүмжилхээр "тэнэг коммунист" болчихдоггүй юм.

Эцэст нь:

Намайг "коммунист" гэж хэлсэнд баярлалаа. Гэхдээ "Коммунист"-ын талаар өнөөгийн залуусын ойлгодог гэнэн, тойм төдий, гажсан төсөөллөөр биш шүү. Энэ нь угтаа огт өөр утга агуулгатай, мөн чанартай зүйл юм. 1993 онд санагдана "Бодлын солбицол" сонинд "Коммунизмыг өмөөрөхүй" нэртэй нэг нийтлэл хэвлүүлж байсан. Тэнд уг санаагаа товчхон гаргасан. Одоо дахиад бичих хэрэгтэй юм байна гэж ойлголоо. Тэндээс коммунистын тухай унших боломжтой.

Бас нэг зүйл нэмэхэд ардчилал гэдэг нь ил тод байх учиртайсан. Дараа дахин санаа бодлоо бичвэл нэр усаа хэлээд, үзэл бодлоо учир зүйтэй хуваалцаарай гэж хүсье. Би өнөөгийн ардчилсан нэртэй анархиуд шиг (нэр усыг нь мэдчихээд) өширхөөд, харааж зүхээд, ална шулна гээд дайраад байдаг ч хүн биш.

Б.Номинчимэд

(Комметод доор нь хариу бичсэн боловч нэг дор багтаагүй учир энд бүтнээр нь оруулчихлаа.)