Үндсэн хуулийг өөрчлөх санаачилга гаргасан нөхдүүд идэвхжээд, орой бүр ТВ-ээр тархи угаагаад эхэллээ. Би Үндсэн Хуулийг өөрчлөхийг эсэргүүцээгүй, өөрчлөх цаг болсон гэж үздэг, түүнээ ч өмнө хэвлэл, ТВ-ээр ч илэрхийлж байсан. Гэхдээ өөрчлөхөд учир их бий.
Хэрхэн яаж вэ гэдэгт гол утга учир нь бий.
Юутай ч өнөөдрийн эрхэм гишүүн Н.Батбаярын ахалсан УИХ-ын ажлын хэсгийн оруулж ирж буй шиг ийм байдлаар өөрчлөхийг огтхон ч хүлээн зөвшөөрөмгүй байна.
Энэ саналд дэмжмээр нь ч байна, дордуулсан долоон өөрчлөлтийг эргүүлэх гэх мэт.
Бас дэмжмээргүй нь ч бий. Жишээ нь парламентийн эрхийг бараг үнэмлэхүй болгох санал бий. Ерөнхийлөгчийг сонгодог, шүүх, прокурорыг томилдог, 5 жил болдог гэх мэт. Энэ нь парламентад олонхи болсон улс төрийн намын хариуцлага хүлээдэггүй атлаа хязгааргүй мэт гаж эрхийг бий болгох аюултай, учир нь өнөөдөр манайд сонгодог утгаараа улс төр нам гэж байхгүй, зөвхөн санхүү-ашиг сонирхолын бүлэглэлүүдийн нэгдлийг л нам гэж нэрлэж байгаа. Товчхондоо мафи маягийн. Ийм нөхцөлд төрийн эрх мэдлийг тодорхой хэмжээгээр тэнцвэржүүлж байгаа өнөөгийн тэнцвэрт тогтолцоог эвдэж, парламентад давуу эрх олгох нь ноцтой үр дагаварт хүргэх боломжийг ихэсгэж байгаа гэх мэт хүлээн зөвшөөрмөөргүй өөрчлөлтүүд байна.
Гол нь урсгал засварын төдий ийм өөрчлөлт хийхийн хэрэггүй юм. Хийвэл хийсэн шиг хийх шаардлагатай. Ийм босон суун, явдал суудал дунд яаруу түргэн, хэдхэн хоногт шийдчихдэг ч зүйл биш. Хэрвээ өнөөдөр Үндсэн Хуульд их бага ямар нэгэн хэмжээгээр өөрчлөлт хийчихвэл 8 жил дахин гар хүрэх боломжгүй болж, жинхэнэ гацаанд орох болно. 8 жил гэдэг бага хугацаа биш, ялангуяа нийгмийн амьдралын харилцаа, хандлага, үнэлэмж, нөхцөл байдал улам бүр эрчимтэй хувьсан өөрчлөгдөж буй энэ цагт.
Нөгөө талаар энэ улс орныг ийм нөхцөл байдалд чирч оруулсан, хямруулсан, улмаар бүр Үндсэн хуулийг өөрчлөх хэмжээнд хүртэл ноцтой байдалд хүргэснийхээ хувьд энэ удирдлага, УИХ нь Үндсэн хуульд өөрчлөлт хийх ёс суртхууны эрхгүй юм. Тэр нь ч энэхүү өргөн барьж буй эргэлзээтэй төслөөс нь, ард олныг эргүүтүүлж байгаад дахин хуурчих гэсэн оролдлогоос нь харагдаж байна.
Үндсэн хуулийг өөрчлөх хэдэн хэдэн үндэслэл бий. Тэдгээрийн нэг нь өнөөгийн улс төрийн тогтолцоонд хүний хүчин зүйл хэрээс хэтэрсэн явдал юм. Өөрөөр хэлбэл тогтолцоогоо муухай, болж бүтэхгүй харагдах болтол нь улс төрчид тоглолт хийсэн, ёс зүйгүй, хариуцлагагүй авирласан. Тиймээс Үндсэн хуулийн зарим зүйл заалтыг өөрчилж, хүний энэ мэт хүчин зүйлийг зохих хэмжээнд хязгаарлаж өгөх, эргэж хариуцлага тооцдог системийг бэхжүүлэх шаардлагатай болсон гэх мэт.
.
Ард олныг ил цагаан элэг барин хуурдаг аргаа давтаж байна л гэж харагдана.
Монголчууд Оюутолгой, Тавантолгой гэх мэт томоохон төслүүдээ урагшлуулахыг бүгдээрээ л хүсэж байгаа. Эсэргүүцэж буй нь нэн цөөн, гэхдээ эсэргүүцэх шалтгаан нь үр ашигггүй муу ашигласнаас хойш тавьчих нь дээр гэж үзэж буйгаас биш ерөөс ашиглахгүй гэсэн хүн үгүй.
Гэтэл ард түмний энэхүү хандлага дээр өнгөрдөг хавар Ерөнхий сайд Ч. Сайханбилэг овжин тоглолт хийж "Том төслүүдээ урагшлуулах уу, үгүй юу" гэсэн санал асуулгыг гар утсаар явуулсан. Мэдээж хэрэг бүгд л УРАГШЛУУЛНА гэж л хариулна шүү дээ. Хуурчихаж байгаа юм. Урагшлуулахдаа хэрхэн яаж вэ гэдэгт гол асуудал нь байсан. Яаж урагшлуулах вэ гэж ард түмнээс асуугаагүй, зүгээр л урагшлуулах уу л гэсэн. Тэгээд Ч.Сайханбилэг юу хийсэн бэ гэхээр 1.8 тэрбумын зөрчлийн асуудлыг цагаатгасан, Оюу Толгойн лицензийг гадаадын 15 банкинд барьцаалсан, нэмж хэдэн тэрбумын хөрөнгө оруулалтыг зөвшөөрсөн гэрээг Дубайд нууцаар очиж хийсэн. Ард олон ийм байдлаар том төслүүдээ урагшаа явуулахыг зөвшөөрөх байсан гэж үү. Угтаа Оюу толгой ч, Тавантолгой ч урагшилж л байсан, таг зогсчихсон зүйл үгүй л байсан. Ингэж л хуурсан.
Тэр аргаа өнөөдөр бас давтаж байна.
Үндсэн хуулийг өөрчлөх үү, үгүй юу? гэсэн санал асуулгыг нийт ард түмний дунд хэдэн тэрбумын зардлаар асар богино хугацаанд хийх нь. Өөрчлөх цаг болсон гэж үзэж буй хүмүүс олон бий, магадгүй үнэмлэхүй олонхи нь. Гэвч хэрхэн яаж вэ гэдэг дээрээ очихоор асуудал шал өөр болж хувирна.
Нэгд ийм хэмжээний, хууль эрхзүйн, бодлогын, бүр цаашилбал гүн ухааны нарийн зүйлийг хэдхэн хоногт ард нийтээрээ сайтар нягтлан танилцах, зөв бурууг нь ялгаж мэдэх боломж бага.
Гэтэл гол асуудал нь Үндсэн Хуулийг хэрхэн яаж өөрчлөх вэ гэдэгт л шүү дээ, өөрчлөх үү, үгүй юу гэдэг нь огт өөр асуудал. Хөөрхөн заль шүү. Надад ингэж л харагдаад байх. Санал асуулгыг эсэргүүцэж байна аа. Дэмжиж буй бол нэгдээрэй.
No comments:
Post a Comment