Saturday, October 3, 2015

Хятад, Өрнө, Монголын гүн ухаан

"... Хятадын гүн ухаан бол ёс суртхууны гүн ухаан.
Өрнөдийнхний гүн ухаан бол эд материалын гүн ухаан.
Харин Монголын гүн ухаан бол оршин тогтнохын "холыг харах" гүн ухаан болно. .."
Өвөрлөгч залуу Ж.Ялалтын ТЭНГЭРИЙН СУМ эссэ тэмдэглэл, шүлгийн номыг уншиж сууна. Сайхан хурц тодорхой, эрмэлзэл дүүрэн сэтгэдэг залуу юм аа. Уншихад урамтай байна.
.
Ард түмнүүдийн гүн ухааны сэтгэлгээ, хандлага яагаад ийм ялгаатай байна вэ???
Ялалтын энэхүү сэтгэмжийг эргэцүүлж үзвэл иймэрхүү юм бодогдож байх....
Ер аливаа ард түмэн өөрт хамгийн дутагдалтай буй зүйлсээ илүүд эрхэмлэх хандлага бий. Тэр нь ахуй соёл, сэтгэлгээний хэв маягт шингэж, улмаар гүн ухааных нь суурь болсон ч байж болох юм. Тодруулбал, харх шиг үржиж, жоом шиг амьдардаг хятад үндэстэнд хамгийн их дутагдалтай зүйл нь үеийн үед ёс суртхуун байсан. Өнөө ч тийм хэвээр... Тиймээс ёс суртхууны гүн ухаан тэдний ахуй байдлыг тэнцвэржүүлэн барьж байдаг,
Өрнөдийнхний хувьд тэд түүхэндээ дорнотой харьцуулбал ахуйдаа ямагт баригдмал, тэр хэрээрээ байнга дутагдаж ирсэн байдаг. Тэгэхээр тэдний гүн ухааны суурь хэрхэн, ямар хэлбэрээр илрэх нь тодорхой.
Харин түүхэндээ хэзээ ч хэдэн саяар тоологдож байгаагүй, үргэлжийн цөөхүүл байж ирсэн Монголчуудын хувьд хатуу ширүүн цаг агаарт, хатуу ширүүн байгалийн эрхшээл дор, бас үргэлжийн ховх сорохын ханаж цадашгүй өлөн нүдээр ширтэх хөршүүдийн дунд оршин тогтнохын чинад мөн чанарыг ухаарч мэдэрсэн мэдрэмж хүчтэй нөлөөлсөн байж болох талтай юм. Байгалийн ёс суртхуунч үнэн хуультай ямагт ойрхон Монголчуудын хувьд ёс суртхууны гүн ухаан байх шаардлага байсангүй дээ. Тэнгэрийн дор нүүдэллэх аж төрөл нь ахуйн дарамтад тэр бүр автах боломжгүй байсан нь Монголчуудыг эд материалын гүн ухаантай ч болгосонгүй.
Энэ талаар таны бодол ямар байна...???

1 comment:

saixan said...

Sonirxoltoi, unemshiltei sanaa bna.